
आमुल परिवर्तनको नयाँ प्रक्रिया शुरु हुनै पर्छ, केहि नयाँ हुनै पर्छ र केहि नयाँ गरिनै पर्छ । आफु र आफ्नो कर्तव्यलाई चटक्कै विर्सिएर दिने अभिव्यक्तिको मोल शुन्य हुन पनि सक्छ । र्सवसत्तावादी चिन्तन र अधिनायकवादी शासनको अभ्यासवाट आएका नेपालका नवनियुक्त प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल उर्फप्रचण्ड’सामन्तवादको नव-नायक वन्ने चर्को होडवाजीमा दौडिदै छन । अहिले प्रचण्ड द्वन्द कालखण्डमा पनि छैनन र भूमिगत भैहाल्नुपर्ने परिस्थिती पनि तत्काल छैन । कर्तव्य ज्यान मुद्दा अदालतवाट फिर्ता लिन फर्ुसत नभएको हुनसक्छ, हतार हतारमा त्यो काम गर्नु पर्ने केहि आवश्यकता छैन । किनभने उनी अहिले गणतन्त्र नेपालका प्रधानमन्त्री छन । उनलाई अव कसैले पक्रने,सरकारवादी मुद्धा चलाउने र कसैले सजँाय दिन सक्ने अवस्था नै छैन ।
आज विकराल अवस्था त ति निर्दोश नेपाली दाजुभाई, दिदीवहिनीहरुको छ जसलाई विभिन्न वहानामा आफ्नो घर,परिवार र सम्पत्ति त्यागेर शरणार्थीको अवस्थामा जीउन परिरहेको छ । नेपालका रुकुम ,रोल्पा लगायतका विकट पहाडी गाँउवाट विस्थापित भई सडक र पेटीमा परिवारलाई माग्न लगाएर जीवन धानेका ती गरीव नेपालीहरुको वारेमा किन कसैलाई केही मतलव छैन । कोहि कांग्रेस भएर विस्थापित भएका छन त कोहि एमाले,राप्रपा र अन्य पार्टर्ीी लागेका व्यक्तिहरु छन । बिशुद्ध राजनैतिक प्रतिशोधको आधारमा विस्थापित गर्राईएका ति नेपालीहरुको अवस्थाका वारेमा किन आज सम्म कसैले वोल्न चाहिरहेको छैन । भक्षक नै रक्षक भएको वर्तमान सरकारले के तिनीहरुको पिडा वुझ्ला - जनयुद्धका नाममा विस्थापित गर्राईएका ति नेपालीहरुलाई आ-आफ्नो घर र्फकन पाउने अधिकार कसले दिलाई देला - १२ वँुदे समझदारी,२३ वुँदे समझदारी र ७ वुँदे सहमति त केवल कागजमा सिमित छ, काँग्रेसले त पालना गराउन सकेन अव कसरी कार्यान्वयन होला ।
नेपाली कांग्रेसले संविधान सभाको निर्वाचनमा पराजय भोग्न पर्ने कारण विस्थापित संग सम्वन्धित छ । नेपाली कांग्रेस प्रति आस्थावान ९० प्रतिशत नेता,कार्यकर्ता र र्समर्थकहरु देशभित्र आन्तरिक शरणार्थीका रुपमा विस्थापित भएका थिए । कंागे्रसको सरकारले माओवादी शसस्त्र द्वन्दको प्रतिकार गरेर ठेगान लाउन सकेन सकेन आन्तरिक शरणार्थीका रुपमा विस्थापित भएका आफ्ना कार्यकर्ताहरुको संरक्षण गर्न पनि सकेन । आफ्नै साथी विस्थापित भएर सदरमुकाम र राजधानीका सडकमा भौतारिई रहदा सम्म चिल्ला गाडी चढने राज्यको सविधा लिईरहेका मन्त्री र उच्चपदस्थ नियक्ति पाएकाहरुलाई कहिल्यै दखेन । नेपाली कांग्रेसले आफ्ना विस्थापित नेता,कार्यकर्ता र र्समर्थकहरुलाई पर्ुनस्थापित गर्न सकेन वा त्यो ठाँउमा नयाँ नेतृत्वको विकास गराउन सकेन भने लोकतान्त्रिक संस्कार लाई आत्मसात गर्ने कुनै नयाँ पार्टर्ीी कांग्रेसलाई नै विस्थापन गर्न सक्छ । अहिले सत्ता वाहिर वस्दा समेत विगतको गल्ती,कमजोरी सच्याउने ठोस नीति तय गर्न नसक्नु कांगे्रसका लागि मात्रै होईन सिंगो मुलुकलाई त्यसको असर पर्न जाने निश्चित छ ।
शसस्त्र द्वन्दकालमा शाहीसेनाले ज्यादती गरेको थियो , संगसंगै माओवादी आतकंकारीहरुको ज्यादती पनि कम थिएन । विभिन्न संघ संस्थाहरुले प्रकाशित गरेको तथ्यांकले भन्दै छ एक हजार भन्दा वढी नेपाली नागरीक अझै बेपत्ता छन । तिनीहरुको स्थिति के कस्तो अवस्थामा छ र्सार्वजनीक हुन सकिरहेको छैन । द्वन्दकालमा सेनालाई व्यक्तिको जग्गा जवरजस्ति लिएर काढे तार वार लगाउन कसैले रोक्न सकेन । माओवादीले पनि व्यक्तिको नीजी घरमा तालाबन्दी गर्ने,घर जग्गा र सम्पत्ति कब्जा गर्ने काम निर्वाध रुपमा गर्दै आए । सेनाले त्यो क्रम छाड्यो तर माओवादीले त्यो ज्यादती वर्ढाई रहेका छन । कुनै कुनै ठाउँमा कब्जाको शैली फेरेका छन,पार्टर्ीीे सट्टा भातृ संस्था अगाडी सरेका छन । तर्राईमा रहेका विभिन्न व्यक्तिहरुको जग्गा कब्जामा लिएर आफ्ना र्समर्थहरुलाई वाड्ने काम खल्लम खला गरि रहेका छन । त्यति मात्र होईन पहाडी जिल्लामा त सामुदायिक बन क्षेत्रलाई अतिक्रमण गरि छाप्रा हाल्न लगाईदै छ ।
र्सवसत्तावादी सोचाई वोकेका माओवादी पार्टर्ीी नेता तथा कार्यकर्ताहरु नयाँ परिवर्तन सगै परिमार्जित हुने कि नहुने - कमरेडहरु हो अहिले जवरजस्ति कसैलाई लुटन पर्ने वेला होईन किनभने तपाईको पार्टर्ीीे सर्वोच्च कमाण्डर प्रधानमन्त्री वनेका छन । जनस्तर वाट पनि लुटी रहने राज्यस्तर वाट पनि दिन दहाडेै लुट मच्चाउने हो भने त्यो भन्दा नयाँ के हन्छ नेपाली जनता लाई । के नँया नेपाल बनाउने भनेको त्यही हो - नेपालीको आर्थिक क्षमताले २२ वटा मन्त्रालय नै धान्न गाह्रो थियो अझ थपेर २५ पुयाउने - सरकारले हालै गरेको आर्थिक मितव्ययिताका नाममा कागजमा लेखिएका ९२ वुँदे निर्देशिकाले केही नियन्त्रण गर्न सक्दैन, त्यो त सिधा साधा जनतालाई देखाउने निर्ण्र्ाामात्र हो । अव छिट्टै वन्ने जम्वो मन्त्रिमण्डलका लागि खोलिएको वाटो मात्र हो । कमरेड खुल्लम खुला लुट मच्चाउन तपाईलाई नेपाली जनताले ठुलो पार्टर्ीीे स्थान दिएका होईनन । हुन त तपाईको पार्टर्ीीभत्र पनि काम गरेका तमाम दलित,महिला,जनजाती,उत्पिडित वर्ग र पिछडिएको क्षेत्रका कार्यकर्तालाई उपेक्षा गरिएको खवर सुनिन्छ । प्रधानमन्त्री-मन्त्री वनेका प्रचण्ड-वावुरामले छोरी-स्वास्नी लाई सभासद्-मन्त्री वनाएको सम्म हामीले पनि थाहा पाएको हो ,अरु वढी तपाईहरुलाई नै थाहा होला । यस्तो लुट कहिले सम्म चलाई रहने हो -
आज सवाल नयाँ नेपालको हो , संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल । त्यसको लागी परिवर्तन चाहिन्छ , सवैभन्दा पहिला सरकार र त्यसको नेतृत्व गर्ने व्यक्ति र पार्टर्ीी त्यो परिवर्तन आउनु पर्छ । ज्ञानेन्द शाहलाई सामन्त भन्नेले आफु त्यहि पथमा लम्किरहेको पत्तो पाईएन भने कुनै वेला अहिलेको नयाँ पुरानो वन्ने छ कमरेड प्रचण्ड” । नेपाली भोटो,सरुवाललाईर् इन्कार गरेर टोपी,र्टाई,सुट लगाउदैमा परिवर्तन हुने होईन । साम्राज्यवादीले नेपालमा पनि जरा गाडेका छन भन्ने प्रचण्डले किन तिनै अंग्रेजहरुको पोशाक लाएर सपथ खाए - यसै वाट अन्दाज गर्दा पुग्छ उनी ज्ञानेन्द्र शाह भन्दा पनि ठुलो सामन्त वन्न चाहन्छन । नेपालका जल्दावल्दा माओवादी कमरेडहरुका हिजोका दिनको दिनचर्या र आजका दिनको विलासिता , लाग्दैछ पाएमा उनीहरुले पुराना सवै सामन्तहरुका अनुहार विर्सर्ाा दिन्छन ।
नेकपा माओवादीले आफ्नो पार्टर्ीीथापना कालमा अंगीकार गरेको सिद्धान्त र वाद छाडेर क्रमिक रुपमा पतनको वाटो तर्फअगाडी वढीरहेको छ । असली र सच्चा कम्यूनिष्ट हामी हौ भन्दै नेतृत्वको शिखरमा पुगेको नेकपा माओवादी दक्षिणपन्थि अवसरवादको वाटो लिएर पतनको नजकि पग्दैछ । यदी त्यसो भएन भने नेपालको कम्यूनिष्ट आन्दोलनकोर् इतिहासलाई त्यसै दिन देखि वदलिएको मान्नु पर्ला । क्रान्तिकारी नारा दिएर पार्टर्ीी नेतृत्वले उच्चाई लिने अनि नेतृत्वले दक्षिणपन्थि अवसरवादको वाटो समातेर गए पछि पार्टर्ीीभत्रै सच्चा क्रान्तिकारी धारको जन्म हुने परिस्थितीको निर्माण हुने नियती नेकपा माओवादीले पनि भोग्नै पर्ने छ । मार्क्सवाद-लेनिनवाद-माओवाद-प्रचण्डपथ सिद्धान्त वोकेको नेकपा माओवादीले वर्तमान सत्ताको नेतृत्व गरि रहेको छ । जनयुद्धका र्घाईते,वन्दीगृहमा यातना भोगेका योद्धा,शहीद परिवार,वेपत्ता नागरिकका परिवारलाई केहि राहतका नाममा आर्थिक सहयोग त गर्लान तर राजनितीक रुपमा उनहिरुको अर्न्तमनमा चोट पगि सकेको छ । उनिहरुको आत्मामा पुगेको ठेस,दुखेको चित्त केवल रुपैयाले बुझ्ने छैन । निस्वार्थ भावले पार्टर्ीीथापनाकाल देखि काम गर्दै,विभिन्न आरोह अवरोह पार गर्दै आएका कामरेडहरु लाई सामन्तवादको घेरा भित्रका,ज्ञानेन्द्र शाहका कठपुतलीहरुले हेप्दा झुकेको आत्म सम्मान रुपैयाले दिने छैन ।
नेपालमा आज सम्म जति नयाँ प्रधानमन्त्री वने ती सवैको पहिलो भ्रमण भारतमा हुने परम्परा रहेछ । कमरेड प्रधानमन्त्रीले त्यो कुरामा परिवर्तन गरेर चीन तर्फलागे त्यो सत्य सवैलाई ताजै छ । मन्टो हल्लाएर मने पहिला चाईना जादैछु’ भन्नु नै परिवर्तन हो र - काठमाण्डौ विमानस्थलमा उत्रे पछि कमरेडका अभिव्यक्तिले परिवर्तनको आभास दिन सकेन ,उल्टो क्रान्तिकारी कम्यूनिष्टको भाषामा भारतीय विस्तारवादका सामु लम्पसार पर्दै माफी मागे । “वाह्रवँुदे सहमतिका लागी भारतले गरेको सहयोगर्,इतिहास,भगोल र संस्कृतीका कारणले पनि आफ्नो पहिलो राजनितीक भ्रमण शायद भारतमै हनेछ । मोहन शमशेर देखि प्रचण्ड सम्मका भनाईले नेपालका प्रधानमन्त्रीको हालत झल्काउदछ । सामन्तवाद र विस्तारवादको परिवर्र्तित रुप कसरी वदलिदों रहेछ ।
आगामी भदौ २९ देखि असोज २ गते सम्म प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण तय भै सकेको छ । प्रचण्डको सरकार गठवन्धन सरकार हो । गठवन्धन लोभि पापी विचको हो,प्रतिस्पर्धि कम्यूनिष्ट पार्टर्ीीमाले संग पनि हो । गठवन्धन सरकारलाई स्वदेशी र विदेशी संचालकहरुले खुल्लम खुला र्समर्थन गरेको अवस्था पनि हो । त्यसैले पनि छिमेकी देश भारतको भ्रमण प्रति सवैको चासो हुन स्वाभाविक हो । दई देश विचको वार्तालाप असल छिमेकी सम्वन्ध स्थापित गर्न केन्द्रित हनेछ । वार्ता खुला र पारदर्शि हुनेछ,गोप्य खुसामत केही हुने छैन । गठवन्धन सरकारलाइ टिकाउन यो भ्रमणमा देशद्रोही सन्धि सम्झौता केही हुने छैनन । प्रचण्डको गठवन्धन सरकार तेलका लागी-नदी दिने,हतियार लिने-सुरक्षाको छाता दिने अनि रोटीका लागि-गोटी वन्न सहमत हुने छैन । नेपाली जनता प्रतिक्षारत छन ।
किरण पौडेल
पर्ूव महामन्त्री,
ने.वि.संघ
baglunga@hotmail.com